یکی لحظه از او دوری نباید
                             کز آن دوری خرابی ها فَزاید

 تو می گویی که بازآیم چه باشد؟
                               تو بازآیی اگر دل در گشاید

 بسی این کار را آسان گرفتند     
                                 بسی دشوارها آسان نماید

 چرا آسان نماید کارِ دشوار        
                             که تقدیر از کمین عقلت رباید؟

 به هر حالی که باشی، پیشِ او باش   
                               که از نزدیک بودن، مِهر زاید

 اگر تو پاک و ناپاکی بِـمَـگریز   
                                 که پاکی ها ز نزدیکی فزاید

 چنانک تن بِساید بر تنِ یار   
                             به دیدن، جانِ او بر جان بساید

 چو پا واپس کشد یک روز از دوست  
                           خطر باشد که عمری دست خاید

 جدایی را چرا می آزمایی      
                             کسی مَر زهر را چون آزماید؟

 گیاهی باش سبز از آبِ شوقش  
                              مَـیَـندیش از خری کو ژاژ خاید

 سَرَک بر آستان نِه همچو مِسمار 
                            که گردون این چنین سَر را نساید

 كَذالِكَ الْعَذابُ  وَ لَعَذابُ الآخِرَةِ أَكْبَرُ  لَوْ كاَنواْ يَعْلَمونَ

 کلمۀ « عَذاب » یک اسم است بر وزن فَعال.
 - آنچه دشوار باشد بر انسان و او را از قصدش باز دارد.
 - نَکال.
 - هر چه به نفس رسد از اَلَم.
 - شکنجه.
 - سیاست و عقوبت.
 - تنبیه و زدن تازیانه.
 - جفا و بلا.

   هله نومید نباشی چو تو را یار براند
                    گَرَت امروز براند، نه که فردات بخواند؟
   در اگر بر تو ببندد، مرو و صبر کن آن جا  
                   ز پسِ صبر، تو را او، به سَرِ صدر نشاند
   وگر او بر تو ببندد همه ره ها و گذرها         
                        رهِ پنهان  بنماید که کس آن راه نداند
   نه که قصّاب  به خنجر چو سرِ میش بِبُرّد 
                   نَهِلَد  کُشتۀ خود را ،  کُشد  آن گاه  کشاند
   چو دَمِ میش نماند، زِ دَمِ خود کندش پُر 
                  تو ببین کاین دمِ رحمن  به کجا هات رساند
   به مَثَل گفته ام  این را، وگر نه کرمِ او   
                       نکُشد هیچ کسی را  و ز کُشتن برهاند
   همگی مُلکِ سلیمان به یکی مور ببخشد  
                       بدهد هر دو جهان را و دلی را نرَماند
   دل من گِردِ جهان گشت و نیابید مِثالش   
             به که ماند، به که ماند، به که ماند، به که ماند؟
   هله خاموش که شمسُ الحقِ تبریز از این می  
                 همگان را بچشاند، بچشاند، بچشاند، بچشاند

 فَعَصى‏ فِرْعَوْنُ الرَّسُولَ فَأَخَذْناهُ أَخْذاً وَبيلاً

 کلمۀ « وَبـیـل » یک اسم است که در نقش صفت
 ظاهر شده و از نوع صفت مُـشَـبَّـهـة است.
 سه حرف اصلیش « و ب ل » میباشد.
 
 - گِران.
 - ناگُوار.
 - ناگُوارنده.
 - سخت.
 - کار سخت و دشوار. 
 - شدید.

  
   إِنَّ لَدَيْنا أَنْكالاً وَ جَحيماً

   سه حرف اصلی آن « ج ح م » است و بر وزن فعیل.
   جحیم یک اسم است.
   جَــحــیــم :
   - آتش سخت شعله زن . 
   - آتش توبرتو.
   - هر آتش بزرگ که در مَغاکی افروخته باشند. 
   - آتش بزرگ . 
   - آتش بسیار قوی و بلند. 
   - جای سخت گرم.
  

   
    حَيَّتْ

    جَارِيَةٌ

    لِلْحَسَنِ بْنِ عَلِيٍّ علیه السّلام

    بِطَاقَةِ رَيْحَانٍ

    فَقَالَ لَهَا :

    « أَنْتِ حُرَّةٌ لِوَجْهِ اللهِ »

    فَقُلْتُ لَهُ فِي ذَلِكَ

    فَقَالَ :

    « أَدَّبَنَا اللهُ تَعَالَى »

    فَقَالَ :

    « " وَ إِذا حُيِّيتُمْ بِتَحِيَّةٍ

    فَحَيُّوا بِأَحْسَنَ مِنْها "

    وَ كَانَ أَحْسَنَ مِنْهَا إِعْتَاقُهَا »

  
   إِنَّ لَدَيْنا أَنْكالاً وَ جَحيماً

   « أنکال » یک اسم جمع است و بر وزن أفعال.
   مفردِ آن کلمۀ « نِـکـل » است و سه حرف اصلیش « ن ک ل ».
   این معانی در لغت نامه برایش آمده :
   - بند.
   - بند که بر پای نهند.
   - قید شدید، از هر جنس که باشد.
   - بند آهنی که بر پای مجرمان نهند.
   - قید و بند سخت یا بند آتشین.

   يَوْمَ تَرْجُفُ الْأَرْضُ وَ الْجِبالُ وَ كانَتِ الْجِبالُ كَثيباً مَهيلاً
  
   کلمۀ « کَثیب » بر وزن فَعیل است و یک اسم میباشد.
   سه حرف اصلی آن « ک ث ب » میباشد.
   در لغت نامۀ مرحوم علّامه دهخدا این لغت چنین معنا شده :

   - توده ٔ ریگ بدان جهت که ریزان و مُجتَـمِـع است.
   - توده ٔ ریگِ گرد آمده و بلندشده.
   - توده ٔ ریگ.
  

  
  ... یحیی بن عِماد که امامِ هَری بود
  و استاد شیخ عبدالله انصاری بود - رَحِمَهُمَاالله -
  چون وفات کرد او را به خواب دیدند و
  پرسیدند که خدای عَزَّ وَ جَلّ با تو چه کرد؟
  گفت : خِطاب کرد که یحیی با تو خِطابها داشتم سخت ،
  لکن روزی در مجلس ما را می ستودی ،
  دوستی از دوستانِ ما آنجا بگذشت و بشنید ، وقتش خوش گشت ،
  تو را در کارِ خوش آمدِ او کردم ،
  واگر نه آن بودی ، دیدی که با تو چه کردمی.

   عُتُلٍّ بَعْدَ ذَالِكَ زَنِيمٍ
   کلمۀ « عُتُلّ » یک اسم است.
   سه حرف اصلی آن « ع ت ل » است.
   بر وزن « فُـعُـلّ » است.
   نقش آن صفت و از نوع صفتِ مُشَـبَّـهة است.
   در لغت نامۀ مرحوم علّامه دهخدا برایش این معانی آمده :
   - بسیار خوارِ سرکش.
   - اَلأَکولُ المَنوع.
   - پرخور.
   - درشت خویِ  سخت گویِ  سخت آزار.
   - نیزۀ دُرُشت و سِطَبر.
   - سختِ هر چیزی.